Akcja wydanej w 1918 roku powieści Wacława Berenta „Żywe kamienie” rozgrywa się na przełomie XIII i XIV wieku. Opowiada o średniowiecznych wędrownych artystach, których przybycie zmieniło oblicze miasta całkowicie pogrążonego w marazmie. Historia przedstawia zmierzch średniowiecznej kultury teokracji. Utrzymana w duchu Młodej Polski rozprawia na temat znaczenia sztuki i artysty oraz ich posłannictwie.